CUMHURİYET’İN İLANI VE HALİFELİĞİN KALDIRILMASI

Cumhuriyetin İlanı
A - NEDENLERİ:
-Saltanatın kaldırılması ile artan Muhalefet Meclis Hükümeti Sistemini işlemez hale getirmişti.
-23 Nisan 1920'de TBMM'nin açılışı ile Cumhuriyet fiilen doğduğu halde bölünmelere neden olmamak için rejimin adı konulmamıştı.
-Muhalefetin eski rejimi savunması ve devlet başkanı olarak halifeyi görmeye başlamaları Cumhuriyet'in ilanı nedenlerini oluşturur.
B - CUMHURİYET 'İN İLANI İÇİN ATILAN ADIMLAR
-9 Eylül 1923'te yeni Türkiye Devleti'nin ilk siyasi partisi kuruldu. (SHP)
-1 Ekim 1923 'te Türk 0rdusu İstanbul 'a girdi
-13 Ekim 1923'te Ankara başkent yapıldı.
-25 Ekim ı923'te Başbakan Rauf Bey istifa etti.
-Meclis, 26-28 Ekim günleri hükümet bunalımına bir çözüm bulamayınca M. Kemal ' den soruna çözüm bulmasını istedi. M. Kemal daha önce hazırladığı kanun teklifini 29 Ekim ' de TBMM 'ye sundu. Yapılan görüşmeler sonucunda kanun teklifi kabul edilerek Cumhuriyet ilan edildi.
C- CUMHURİYET ' İN İLANI İLE ;
-Devlet rejiminin adı konuldu
-Devlet Başkanlığı sorunu çözümlendi
-Meclis Hükümeti Sistemi yerine Kabine sistemi getirdi.
-İstanbul ile Ankara arasındaki ayrılığa son verildi.
-Demokratikleşme yolunda önemli bir adım atıldı.
-Yapılacak devrimler için ortam hazırlandı.
-Yeni Türk Devleti 'nin ilk Cumhurbaşkanı M. Kemal, ilk başbakanı İsmet İNÖNÜ, ve ilk TBMM başkanı Ali Fethi 0KYAR'dır.
2- HALİFELİĞİN KALDIRILMASI : (3 MART 1924 )
-Hz.Muhammed 'den sonra dini ve siyasi işler Halifeler tarafından yürütülürdü. İlk dört Halife seçim yoluyla (Biat ) seçilmişken Emevilerle birlikte saltanat sistemine dönüştürüldü. Yavuz'un Mısır’ı fethi ile birlikte Halifelik 0smanlılara geçti. 0smanlı Padişahları Sultan-Halife ünvanı ile bütün İslam dünyasına egemen olmaya çalıştılar. XX. yüzyıla gelindiğinde Halifeliğin dinsel gücü kamamıştır.
A- HALİFELİĞİN KALDIRILMASI NEDENLERİ :
Halifelik Laik düzene geçişte önemli bir engeldi.
TBMM ile ulusal bir Devlet kurulmuştu. Ulus birliğine dayanan bu devlette dinsel birlik belirleyici olamazdı
Saltanatın kaldırılması ile hali e seçilen Abdülmecid Efendi'nin TBMM aleyhine çalışması ve saltanata bağlı olanları yanına toplaması.
-3 Mart 1924 'te çıkarılan bir kanun ile Halifelik kaldırıldı .
Ve 0smanlı Hanedan üyelerinin yurt dışına çıkarılması kararlaştırıldı.
B- HALİFELİĞİN KALDIRILMASI İLE :
-Devlet ve Toplum yapısının laikleşmesinde önemli bir adım atıldı -Devrim hareketleri için en büyük engel olan Halifelik Kurumu ortadan kaldırıldı
-Daha bağımsız bir dış politika izleme imkanı doğdu.
-Eski rejime dönüş yolları kapatıldı.
C- HALİFELİĞİN KALDIRILMASI SIRASINDA KABUL EDİLEN DİĞER KANUNLAR:
a ) Tevhidi Tedrisat kanunu
b ) Şer ' iye ve Evkaf Vekaleti ' nin kaldırılmasına dair Kanun
c ) Erkanı Harbiye Vekaleti ' nin kaldırılmasına dair Kanun
SORU ÇÖZÜM VİDEOSU