10-MATRİS VE DETERMİNANT

9-İNTEGRAL

8-TÜREV

7-LİMİT VE SÜREKLİLİK

6-ÖZEL TANIMLI FONKSİYONLAR

5-TOPLAM VE ÇARPIM SEMBOLLERİ - DİZİLER VE SERİLER

4-PERMÜTASYON KOMBİNASYON OLASILIK

3-LOGARİTMA

2-PARABOL

1-İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİK

1-İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİK

ENLEM ETKİLERİ

Enlem Nedir
Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın başlangıç paraleli olan Ekvator’a uzaklığının açısal değeridir.
Q açısı, D noktasının Ekvator’a olan uzaklığının açı cinsinden değeridir ve D noktasının enlem derecesini verir.
Örnek :
Q açısının değeri 45 ise, D noktasının enlem derecesi 45° dir.

Enlemin etkileri nelerdir
- Dünya’nın dönüş hızı (çizgisel hız) enlemlere bağlı olarak değişir. Kutuplara gidildikçe dönüş hızı azalır.
- Atmosferin kalınlığı enleme göre değişir.
- kutuplara doğru gidildikçe yerçekimi artar.
- Gece-gündüzlerin uzama ve kısalma süreleri enlemlere göre değişir. Kutuplara yakın enlemlerde gündüz ve geceler daha çok uzayıp kısalır. Aynı enlem üzerindeki bütün noktalarda gündüz süreleri her zaman birbirine eşittir.
- Enlemleri aynı olan bütün noktalar Ekvator’a eşit uzalkıltadır.
-Yerleşme özellikleri ve yaşam biçimleri enlemlere göre değişir.
-Sıcaklık, ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe azalır.
-Kuzey Yarımküre’de güneyden, Güney Yarımküre’de ise kuzeyden esen rüzgarlar sıcaklığı artırır.
-Deniz ve okyanusların sıcakluk ve tuzluluğu kutuplara gidildikçe azalır.
-Cisimlerin gölge uzunluğu kutuplara gidildikçe artar.
- Güneş ışınlarının düşme açısı, sıcaklıkler ve iklim özellikleri enlemlere göre değişir. Buna bağlı olarak,
1. Bitki örtüsü
2. Tarım ürünleri
3. Toprak yapısı
4. Hayvan türleri
5. Akarsu rejimleri
6. Buzul alt sınırı ile orman, tarım ve yerleşme üst sınırları enleme göre değişir.

ATMOSFER ÖZELLİKLERİ VE ETKİLERİ

ATMOSFER

Yerçekiminin etkisiyle, Dünyayı çepe çevre saran gaz tabakasınadenir.

Atmosferin Önemi
1. Güneşten gelen zararlı ışınları tutar.
2. Yaşam için gerekli gazları bulundurur.
3. Dünyanın aşırı ısınma ve soğumasını engeller.
4. Güneş ışınlarının dağılmasını sağlayarak, gölgede kalan kısımların da aydınlanmasını sağlar.
5. Meteorolojik olayların görülmesini sağlar.
6. Işığı, sesi, sıcaklığı geçirir ve iletilmelerini sağlar.
7. Uzaydan gelen meteorların parçalanmasını sağlar.


ATMOSFERİN ÖZELLİKLERİ
1. Atmosferin alt katları daha sıcaktır çünkü atmosfer yerden yansıyan ışınlarla ısınır
2. Atmosferin kalınlığı ekvatorda fazla, kutuplarda azdır.
3. Ortalama kalınlığı 10.000 km'dir.
4. Atmosferin yoğunluğu yerden yükseldikçe azalır.
5. Ağır gazlar alt tabakalarda, hafif gazlar üst tabakalardatoplanmıştır.
6. Her zaman bulunan ve miktarı değişmeyen gazlar ;%78 Azot,%21 Oksijen,%1 Asal gazlardır.
7. Her zaman bulunan ve miktarı değişen gazlar; Subuharı ve Karbondioksittir.
8. Her zaman bulunmayan gazlar ise Tozlar ve ozondur.
9. Atmosfer saydam ve renksizdir. Ancak atmosferin içerisinde bulunan subuharı Güneş'ten gelen ışınları bir prizma gibi kırarak beyaz ışınların mavi görünmesine sebeb olur. Atmosferin bu mavigörünümü okyanus ve denizlerin üzerine yansıyarak aslında renksiz olan su kütlelerinin mavi görünmesine sebeb olur.
Atmosferdeki gazların oranlarının değişmesi iklim üzerinde bir takım değişikliklere neden olur.
Örneğin atmosferin %o 3'nü oluşturan CO2'in iki katına çıkması halinde yeryüzünde sıcaklık artar. CO2'in yarıya düşmesi halinde yeryüzünde sıcaklık azalır.

ATMOSFERİN KATMANLARI

TROPOSFER:
Atmosferin, yeryüzüne temas eden, alt bölümüdür.
Tüm gazların % 75'inin bulunduğu bu katmanda yoğunluk en fazladır.
Troposfer, yerden havaya yansıyan ışınlarla alttan yukarıya doğru ısınır. Bu nedenle alt kısımları daha sıcaktır. Yerden yükseldikçesıcaklık her 100 m'de yaklaşık 0,5°C azalır.
Su buharının tamamı troposferde bulunduğu için tüm meteorolojik olaylar burada oluşur.
Güçlü yatay ve dikey hava hareketleri görülür.
Yerden yüksekliği 6 - 16 km arasında değişir.

STRATOSFER:
Troposferin üstündeki katmandır.
Yatay hava hareketleri görülür.
Su buharı hemen hemen hiç bulunmadığı için dikey havahareketleri oluşamaz. Bu nedenle sıcaklık dağılışı oldukça düzgündür.
Sıcaklık her yerde yaklaşık -50°C'dir.
Üst sınırı yerden 25 - 30 km yüksekliktedir.

MEZOSFER:
*Kalınlığı 30-80 km arasındadır.Ozonosfer ve kemosfer diye iki kısımdan oluşur.
a) Ozonosfer: Bu tabakada ozon gazı bulunmaktadır. Güneşten gelen zararlı ultraviole ışınları, ozon gazı tarafından tutulur.Bundan dolayı canlıların koruyucu katıdır.
b) Kemosfer: Zararlı ışınların tutulması az miktarda burada da görülür.Gazların iyonlara ayrılmaya başladığı yerdir.

ŞEMOSFER
Stratosfer ile İyonosfer arasındaki katmandır.
Stratosfer ile Şemosfer arasındaki 19-45 km'ler arasında oksijen azot haline gelerek ultraviyole ışınlarını tutar.
Üst sınırı yerden 80 - 90 km yüksekliktedir.

İYONOSFER:
Mor ötesi (ultraviyole) ışınlarının, molekülleri parçalayarak iyonlar haline getirdiği katmandır.
Yerçekimi azaldığı için iklim üzerinde belirgin bir etkisi yoktur.
Radyo dalgalarını yansıtır
Üst sınırı yerden 250 - 300 km yüksekliktedir.

EKZOSFER: (Jeokronyum)
En üst tabakadır.
Yerçekimi çok azaldığından gazlar çok seyrektir.
Hidrojen ve helyum gibi hafif gazlar bulunur.
Atmosfer ile uzay arasında geçiş alanıdır.
Kesin sınırı bilinmemekle birlikte üst sınırının yerden yaklaşık 10.000 km yükseklikte olduğu kabul edilmiştir.

Atmosferde Bulunan Gazlar

Atmosferde bulunan gazların % 75'i ve su buharının tamamı troposferde bulunur. İklim yönünden daha çok atmosferin alt katları önemli olduğundan burada troposfer ve stratosferin alt katlarının bileşimi incelenecektir.

Her zaman bulunan ve oranı değişmeyen gazlar; % 78 oranında azot, % 21 oranında oksijen, %1 oranında asal gazlar (Hidrojen, Helyum, Argon, Kripton, Ksenon, Neon) dır. Her zaman bulunan ve oranı değişen gazlar; su buharı ve karbondioksittir. Her zamanbulunmayan gazlar; ozon ve tozlardır.

Su buharı : Yere ve zaman göre oranı en çok değişen gazdır. Yeryüzünün aşırı ısınıp, soğumasını engeller. Yağış, bulut, sis gibihava olaylarının doğuşunu sağlar.

Karbondioksit : Atmosferin güneş ışınlarını emme ve saklama yeteneğini artırır. Havada karbondioksit (CO2) miktarının artmasısıcaklığı artırıcı, azalması ise sıcaklığı düşürücü etki yapar.

Ozon : Hava içindeki oksijen (O2) mor ötesi (ultraviyole) ışınlarının etkisi altında ozon (O3) haline geçer. Ozon gazı, içindehayatın gelişmesine olanak vermez ancak atmosferin üst katmanlarında ultraviyole ışınlarını emerek yeryüzündeki yaşamüzerinde olumlu bir etki yapar. Yeryüzünden 19 - 45 kilometreyükseklikler arasında bulunan ozon katının son yıllarda inceldiğihatta yer yer delindiği belirlenmiştir. Özellikle buzdolabı, soğutucu, araba ve spreylerden çıkan gazların (kloroflorokarbon)neden olduğu anlaşılmış ve bu gazların kullanımına kısıtlamalargetirilmiştir.

Yeryüzüne ulaşan mor ötesi ışınlardaki artış, sıcaklıklarınartmasına, buna bağlı olarak buzulların erimesine, bitki örtülerinde değişimlere neden olabilecektir.

DÜNYA NEMLİLİK VE YAĞIŞ DAĞILIMI

Atmosfer içerisinde bulunan su buharına nem denir. Higrometre ile ölçülür, gr/m3 olarak ifade edilir.

* Aslında her havada nem bulunur. Dünyanın nemlilik ve yağışının en az olduğu yerler Kutuplar ve Çöllerdir. Havada nem oluşabilmesi için buharlaşma gereklidir. Yani güneş ışınları dik ve dike yakın gelmeli. Bundan dolayı dünyanın en nemli yerleri Ekvator civarı, en nemsiz yerleri ise Kutuplardır.

* Kutuplarda buharlaşma çok az olduğu için yağış oluşma olasılığı da o kadar azdır. Havadaki nemin yağışa dönüşebilmesi için havanın soğuması gerekir. Kutuplar soğuma şartını yerine getiriyor fakat buharlaşma çok az olduğu için fazla nem olmadığından yağışta olmuyor.

*  Çöller ise çok sıcak olduğundan ve yıllık sıcaklığı hep fazla olduğundan yağış oluşması için gerekli olan soğuma şartını yerine getirmez.

Buharlaşmayı etkileyen 5 faktör vardır:

* Sıcaklık: Sıcaklık arttıkça buharlaşma artar.

* Hava Basıncı: Basıncın yükselmesi buharlaşma oranını azaltır.

* Havadaki Nemlilik Miktarı: Havanın bağıl nem oranı düşükse buharlaşma fazla olurken, bağıl nem oranı yüksek ise buharlaşma oranı azalır.

* Rüzgar Etkisi: Rüzgarın şiddetli estiği yer ve zamanlarda buharlaşma fazla olur.

* Buharlaşma Yüzeyi: Buharlaşma yüzeyinin geniş olması buharlaşma miktarını arttırır.

Havadaki nemlilik ile ilgili çok iyi bilinmesi gereken üç tanım var;

1. Mutlak (mevcut) Nem: Havada bulunan nem miktarıdır ve havadaki nemi tam olarak bu ifade eder, gerisi hikaye. “gr” cinsinden ifade edilir. Her havada mutlak nem vardır. Genel olarak mutlak nemin artması buharlaşmaya bağlıdır. Havadaki mutlak nemin azalması ise sadece yağış ile olur.

2. Maksimum Nem (doyuran nem): Bir hava kütlesinin belli bir sıcaklıkta en fazla taşıyabileceği nem miktarıdır. “gr” cinsinden ifade edilir. Sıcaklık arttıkça Max nem artar. Yani hava ısındıkça havanın nem taşıma kapasitesi artar. Örnek: 15ºC sıcaklıktaki bir hava kütlesi 10.5 gr nem taşıyabilir. Yani 10.6 gr mutlak nem olursa bu hava kütlesi yağışa geçer. Bardağı taşıran son damla mutlak nemin max nemi geçmesidir.

3. Bağıl (Nisbi, Oransal) Nem: Havadaki mutlak nemin yine o havanın taşıyabileceği nem miktarına (max nem) oranıdır. “%” olarak ifade edilir. Örneğin 20ºC lik bir hava kütlesi en fazla 14.4 gr nem taşıyabiliyor ama havada 7.2 gr nem var, bu durumda havanın Bağıl Nemi %50 dir. Örnek: Bir hava kütlesinde 5 gr nem var ve o hava kütlesi 20 gr nem taşıyabiliyor. Bu durumda bağıl nem %25tir. Aynı havanın nem açığı ise %75tir. Eğer hava soğur ise bağıl nem artar, çünkü havanın nem taşıma kapasitesi (max nem) azalır ve aynı Mutlak Nem % olarak daha fazla oranda bir nemmiş gibi ifade edilir.

* Sıcaklık arttıkça mutlak nem artar.
* Sıcaklık arttıkça bağıl nem azalır.
* Sıcaklık arttıkça maksimum nem artar.
* Mutlak nem arttıkça bağıl nem artar.
* Yükseklere çıkıldıkça, denizden uzaklaştıkça, gündüzden geceye gidildiğinde, yazdan kışa geçildiğinde, ormanlık bir alandan açık bir alana geçildiğinde Mutlak Nem azalır.

YOĞUNLAŞMA
Yoğunlaşama; yer ve sıcaklık özelliklerine göre ikiye ayrılır:

1. Yer Durumuna Göre:

a. Yükseklerde yoğunlaşanlar: Yağmur, kar, dolu.

b. Yeryüzünde yoğunlaşanlar: Çiğ, kırağı, kırç.

2. Sıcaklık Durumuna Göre:

a. 0ºC altında yoğunlaşanlar: Kar, kırağı, kırç, dolu.

b. 0ºC nin üstünde yoğunlaşanlar: Yağmur, bulut, çiğ ve sis'tir.

Not: Herhangi bir hava kütlesi sıcak bir yerden soğuk ve serin bir yere giderse yoğunlaşır ve ilk etapta sis oluşur. Bu sis yağmura da dönüşebilir.

YAĞIŞLAR
Oluşum nedenlerine göre üç çeşittir.

1. Konveksiyonel (Yükselim, siklonik) Yağış: Isınan havanın yükselmesi ve soğumaya uğramsı ile oluşur. Çünkü yükseklere çıkıldıkça hava sıcaklığı 200m de 1ºC düşer. Soğuyan havanın bağıl nemi artar ve yoğunlaşarak yağış oluşturur.

* Dünya üzerinde buharlaşmanın en fazla olduğu yerlerden biri olan EKVATOR bölgesinde bu yağış çeşidi görülür. Güneş ışınları her zaman dik ve dike yakın açılar ile geldiği için sürekli yükselen hava kütleleri yağış yapar. Bundan dolayı dört mevsim düzenli yağış olur.SAVAN, STEP, KARASAL ve TUNDRA ikliminde de bu yağış çeşidi görülür. Türkiye'de ise İç Anadolu'daki Kırkikindi yağmurları (ilkbaharda) konveksiyoneldir. Doğu Anadolu'da oluşan yaz yağmurları da konveksiyoneldir.

2. Orografik (Yamaç) Yağış: Denizden gelen nemli hava kütleleri kara üzerinde bir dağ yamacı boyunca yükselir ve soğur ise yağışa sebep olur. Muson Asyası (G.D.Asya)nda görülen MUSON iklimi bu yağışa en iyi örnektir. Ayrıca Ilıman Okyanus ikliminde de yer yer görülür. Türkiye'de Karadeniz İkliminde görülür. Çünkü kuzeyden gelen rüzgarlar, denize paralel uzanan dağlar boyunca yükselerek soğur ve yağış bırakır.

3. Cephe (Frontal) Yağış: Farklı özellik ve sıcaklıktaki hava kütlelerinin karşılaşma alanlarına cephe denir. İki farklı basınç özelliği gösteren hava kütlesi karşılaştığında yüksek basınç alçalır, alçak basınç ise yükselip yüksek basıncın üzerine çıkar ve soğuyarak yağış getirir. Dünyada, 60º DAB alanlarında Kutup rüzgarları ile Batı rüzgarlarının karşılaşma alanlarında cephe olur ve yağış görülür. Burada görülen iklim ILIMAN OKYANUS (OKYANUSAL) iklimdir. Türkiye'de Kışın Akdeniz ikliminde görülür.

Türkiye'de Bölgelerin en fazla yağış aldığı mevsimler:

KARADENİZ bölgesi: Sonbahar

AKDENİZ ve EGE bölgesi: Kış

DOĞU ANADOLU: Yaz

İÇ ANADOLU: İlkbahar

Dünyanın En Fazla Yağış Alan Yerleri:

1. Ekvatoral Bölge

2. Muson Asya'sı

3. Orta Kuşak Karalarının Batı kıyıları (Okyanusal iklim), 60ºEnlemleri ve çevresi.

Dünyanın En Az Yağış Alan Yerleri:

1. Dinamik Yüksek Basınç alanlarındaki çöller (30º enlemleri).

2. Karaların iç kesimleri ve kutuplar.

NOT: Her mevsim yağışlı olan bir yerde yağış rejimi düzenlidir. Akarsu akış rejimi düzenlidir. Tarımda sulamaya gereksinim duyulmaz ve sulamanın yetersiz olduğu kurak bölgelerde uygulanan NADAS (toprağı bir yıl dinlendirme) yöntemi bu bölgelerde uygulanmaz. NADAS, yağışın yeterli olmadığı yerlerde uygulanan bir yöntemdir.

DÜNYA DA BASINÇ DAĞILIŞI

Yazın kuzey yarım kürede karalar sıcak, denizler ılıktır. Buna bağlı olarak karalar üzerinde alçak basınç, denizler üzerinde yüksek basınç oluşur.

Kışın kuzey yarım kürede karalar soğuk, denizler sıcaktır. Buna bağlı olarak karalar üzerinde yüksek basınç, denizler üzerinde alçak basınç oluşur.

DÜNYA İZOTERM HARİTALARI

İzoterm Haritası (Özet) : Bir bölgede, eş sıcaklıktaki noktaları birleştiren eğriye izoterm denir. İzotermler yardımıyla çizilen izoterm haritalarından, bir bölgedeki sıcaklık dağılışı hakkında bilgi edinilir. 
Sıcaklık dağılışını daha iyi gösterebilmek için, bu haritalar sıcaklık basamaklarına uygun olarak renklendirilir. Sıcak yerler için kırmızının tonları soğuk yerler için mavinin tonları kullanılır.

İZOTERM HARITASI (DETAY) :

Sıcaklığın Dünya üzerinde dağılışını gösteren haritalara denir. İzotermler aynı sıcaklıktaki noktaların birleştirilmesiyle elde edilir. Bunlara eş sıcaklık eğrileri denir. İzoterm haritaları gerçek izoterm ve indirgenmiş izoterm haritaları olarak iki şekilde çizilir.
--Gerçek izoterm haritaları yeryüzünde ölçülen gerçek sıcaklık değerlerine göre çizilir.
--İndirgenmiş izoterm haritaları, yeryüzündeki yükseltiler yok sayılarak elde edilen değerlerle çizilir. (her yer 0 metre) İndirgenmiş izoterm haritasında yükseltinin etkisi ortadan kaldırılmıştır.
--İzoterm haritaları yeryüzünde sıcaklığın eşit olarak dağılmadığını göstermektedir.

Dünya Yıllık İzoterm Haritası İncelendiğinde Şu Sonuçlar Çıkar;
1. Sıcaklık Ekvator'dan kutuplara doğru azalmaktadır.
2. En yüksek sıcaklıklar dönenceler çevresinde görülür.
3. K.Y.K'de sıcaklık farkları büyüktür(karalar daha fazla)
4. K.Y.K'de sıcaklık daha yüksektir(karalar daha fazla)
İzoterm eğrileri G.Y.K'de paralellere uygunluk gösterir(denizler daha fazla)
5. K.Y.K'de yüksek enlemlerde karaların batı kesimleri doğu kesimlerinden daha sıcaktır(gulfstrem)
6. Termik ekvator daha çok K.Y.K'den geçer. Çünkü kuzeyde karalar,güneyde denizler çoktur. Termik Ekvator en sıcak noktaları birleştiren çizgidir. 

DÜNYA OCAK İZOTERM HARITASI:

1- Dünya'da en soğuk yerler kış mevsiminin yaşandığı K.Y.K'de en sıcak yerler ise yaz mevsiminin yaşandığı G.Y.K'dedir.
2- K.Y.K'de denizler karalardan daha sıcaktır.
3- K.Y.K'de en soğuk bölgeler Sibirya, Kanada ve Granland'ın kuzey tarafıdır. Bu durumun nedenleri karasallık ve enlemdir.
4- İzoterm eğrileri özellikle K.Y.K'da paralellerle uygunluk göstermez. Bunun nedeni karaların fazla yer kaplaması ve okyanus akıntılarının etkisidir. 

DÜNYA TEMMUZ İZOTERM HARITASI:

1- İzotermlerin uzanışı paralellerin uzanışına daha çok uymaktadır. G.Y.K'de bu durum daha belirgindir.
2- Dünya'nın en sıcak yerleri K.Y.K'de 15-40 derce enlemler arasındadır.
3- Termik ekvatorun tamamı K.Y.K'dedir.
4- K.Y.K'de izoterm eğrileri karalar üzerinde kuzeye denizler üzerinde güneye doğru uzanır (kara ve denizlerin farklı ısınması)

YILLIK SICAKLIK FARKLARI:

En sıcak ve en soğuk ayların ortalama sıcaklık dereceleri arasındaki farka, yıllık sıcaklık farkı denir. İzoterm amlitüd haritası,
a)En yüksek sıcaklık farkı, orta kuşak karalarının iç kesimlerinde ve çöllerde görülür.
b)En düşük sıcaklık farkı, Ekvator çevresinde ve Okyanuslarda görülür. 
c)Orta kuşakta karaların batı kıyılarında yıllık fark az, doğu kıyılarında fazladır.

İZOTERM HARITALARININ ÖZELLIKLERI

1. İzotermler aynı sıcaklıktaki noktaların birleştirilmesiyle elde edilir. Bunlara eş sıcaklık eğrileri denir.İzoterm haritaları gerçek izoterm ve indirgenmiş izoterm haritaları olarak iki şekilde çizilir. 
2. Gerçek izoterm haritaları yeryüzünde ölçülen gerçek sıcaklık değerlerine göre çizilir.Engebe ve yükseltinin kısa mesafelerde değiştiği alanlarda gerçek sıcaklık haritaları hazırlamak çok güçtür.Bu yüzden indirgenmiş sıcaklık haritaları hazırlanır. 
3. İzoterm haritaları yeryüzünde sıcaklığın eşit olarak dağılmadığını göstermektedir. 
4. İndirgenmiş izoterm haritaları, yeryüzündeki yükseltiler yok sayılarak elde edilen değerlerle çizilir. (her yer 0 metre) İndirgenmiş izoterm haritasında yükseltinin etkisi ortadan kaldırılmıştır. 
İzoterm (eş sıcaklık) eğrileri karasallığın ve sıcak su akıntılarının etkisiyle enlemlerden sapma gösterir. 
5. İndirgenmiş sıcaklık yeryüzünde sıcaklığın enleme bağlı dağılışını gösteren haritalar çizilirken yükseltinin sıcaklık üzerindeki etkisini ortadan kaldırmak için indirgenmiş sıcaklık değerleri kullanılır. 
6. Bir yerin indirgenmiş sıcaklığını hesaplamak için yükseltiden kaynaklanan sıcaklık farkı hesaplanır.Bu fark o yerin gerçek sıcaklığına eklenir.

DÜNYA'NIN GÜNLÜK HAREKETİ VE SONUÇLARI

DÜNYANIN GÜNLÜK HAREKETİ

• Dünya günlük hareketini yer ekseni etrafında yapar.
• Bu hareketi batıdan doğuya doğru,saat ibresinin tersi yönde,soldan sağa doğru 24saatte yapar.
• Dünyanın hızı her yerde aynı DEĞİLDİR.
• Bu hız farklılığından dolayı güneş ekvatorda çabuk,çabuk batar.Kutuplarda ise geç doğar geç batar.

GÜNLÜK HAREKETİN SONUÇLARI

? Gece gündüz birbirini takip eder yani ardalanır.
? Günlük sıcaklık farkı meydana gelir.
? Buna bağlı olarak
? Gün içinde gölge boyları değişir.
? Mekanik çözülme(fiziksel çözülme)
? Termik kökenli basınç
? Meltem rüzgarları
? Güneş ışınlarının düşme açısını etkiler.
? Yerel saat farklılıkları ortaya çıkar.
? Dinamik basınç kuşakları meydana gelir.
? Merkezkaç kuvveti meydana gelir.buna bağlı olarak;
? Okyanus akıntıları ve sürekli rüzgarların yönlerinde sapmalar meydana gelir.
? KYK’de sağa,GYK’de sola

DÜNYA'NIN ŞEKLİ

Dünyamızın Ekvatorda şişkin, Kutuplarda basık olan kendine has şeklineGEOİD denir. Bu durumun nedeni soğumadan önce kendi ekseni etrafında dönmesi sonucu oluşan merkez kaç kuvvetidir. Kutuplara doğru gidildikçe yerçekiminin artması ile Ekvator yarıçapı ile kutuplar yarıçapının birbirine eşit olmaması yerin şeklinin geoid olmasının bir kanıtıdır.

DÜNYANIN BOYUTLARI
Ekvator çevresi: 40.076 km
Kutuplar çevresi: 40.009 km
Ekvator yarıçapı: 6378 km
Kutuplar yarıçapı: 6357 km
Karalar yüzölçümü:149 milyon km2(%29)
Denizler yüzölçümü: 361 milyon km2(%71)
Kuzey yarımkürede karaların %39 denizler %61 Güney yarımkürede ise karalar %19 denizler ise %81'dir.

DÜNYANIN ŞEKLİNİN SONUÇLARI
1. Ekvator yarıçapının kutuplar yarıçapından fazla olması
2. Ekvatorun uzunluğu diğer meridyenlerle karşılaştırılınca daha uzun olması
3. Güneş ışınlarının geliş açısına bağlı olarak ısınma ekvatordan kutuplara doğru azalır.
4. İki meridyen arası uzaklık ekvatordan kutuplara doğru azalır.
5. Dünyanın bir tarafının aydınlık iken diğer tarafının karanlık olması
6. Dünyanın dönüş hızının ekvatordan kutuplara doğru azalması
7. Kutup yıldızının görünme açısı enlemlere göre değişim göstermesi
8. Dünya küre olduğundan dolayı güneş ışınlarının yeryüzüne düşme açıları değişir.
9. Dünya küre şeklinde olduğu için gölgesi daire biçimindedir
10. Paralel dairelerinin boylarının kutuplara doğru azalması
11. Ekvator ve kutuplarda termik kökenli basınç merkezlerinin oluşması

PARALEL VE MERİDYENLER

PARALEL DAİRELERİ

Kutup noktalarından eşit uzaklıkta bulunan noktaları birleştiren daireye Ekvator denir. Ekvatora paralel olan ve birer derece aralıklarla geçen dairelere Paralel daireleri denir. Paralel dairelerini başlangıç yeri olan ekvator, sıfır numaralı paralel dairesini oluşturur. Ekvator dünyayı kuzey ve güney olmak üzere iki eşit yarıküreye ayırır.

Paralellerin Özellikleri :

1- Birer derece aralıklarla geçirilen dairelerdir.
2- Kutuplara doğru çevre uzunlukları küçülür.
3- Aralarındaki uzaklık birbirine eşit ve 111km dır.
4- Doksan kuzey, doksan güney olmak üzere 180 paralel vardır.
5- Paraleller doğu batı yönlüdür.
6- Paralellerden bir noktanın enlemini belirlemede yararlanılır.
7- Başlangıçları ekvatordur. Bazı paralellere özel adlar verilir. Yengeç, Oğlak dönenceleri gibi.

MERİDYENLER

Birer derece aralıklarla geçen ve kutup noktalarını birleştiren yarım çembere meridyen denir. Londra'daki Greenwich gözlemevinden geçen meridyen, başlangıç olarak benimsenmiştir.

Meridyenlerin Özellikleri :

1- Birer derece aralıklarla geçirilmişlerdir.
2- Ekvatoru ve paralelleri dik keserler.
3- 360 meridyen yayı bulunmaktadır.
4- Başlangıç meridyenini tam daireye tamamlayan karşıt meridyen yayı 180 meridyendir.
5- Birbirini izleyen iki meridyen arasındaki uzaklık, yalnız Ekvator üzerindeki 111 km.dır.
6- Meridyen yayları eşit uzunluktadır.
7- Kutuplara doğru birbirlerine yaklaşır ve kutuplarda birleşirler.
8- Başlangıç meridyeni ile karşıt meridyeni, Dünyayı doğu ve batı olmak üzere iki yarı küreye ayırır.
9- Birbirini izleyen iki meridyen arasındaki zaman farkı 4 dakikadır.
10- Başlangıç meridyeninin karşısında yer alan 180 meridyen gün değiştirme çizgisi olarak esas alınmıştır.

POMEM MÜLAKATLARINDA ÇIKMIŞ ÖRNEK SORULAR

1-Atatürk'ün inkılapçılık ilkesini anlatınız
2-Atatürk'ün laiklik ilkesini anlatınız.
3-Atatürk'ün halkçılık ilkesini anlatınız
4-Atatürk'ün milliyetçilik ilkesini anlatınız
5-Atatürk'ün cumhuriyetçilik ilkesini anlatınız
6-Atatürk'ün devletçilik ilkesini anlatınız
7-Atatürk'ün 'Yurtta sulh, cihanda sulh.' sözünden ne anlıyorsunuz.
8-Atatürk inkılaplarının genel felsefesini açıklayınız.
9-Atatürk'ün  'Muasır medeniyetler' sözünden ne anlıyorsunuz.
10-Temel hak ve özgürlükler denince ne anlıyorsunuz.
11-İnsan hakları sizin için ne anlam ifade ediyor.
12-İnsan hakları evrensel beyannamesi denilince ne anlıyorsunuz.
13-Avrupa insan hakları mahkemesi denince aklınıza ne geliyor.
14-Yasama, yürütme, yargı hakkında kısaca bilgi veriniz.
15-Polislik denilince aklınıza ne geliyor.
16-Neden polis olmak istiyorsunuz.
17-Zaman yönetimi denilince aklınıza ne geliyor.
18-Toplantı yönetimi denilince aklınıza ne geliyor.
19-Risk nedir? Risk yönetimi nasıl olmalıdır.
20-Kriz yönetimi nedir? Kısaca açıklayınız.
21-İlk yardım nedir?İyi bir ilk yardım nasıl olmalıdır.
22-Herhangi bir doğal afette arama kurtarma çalışmalarının önemi nedir?
23-Toplumda polisliğin rolü nedir.?
24-Empati nedir? Empatik iletişimden ne anlıyorsunuz?
25-Teknolojiden maksimum yararlanma konusunda düşünceleriniz nelerdir.?
26-Polis-medya ilişkileri denilince aklınıza ne geliyor.
27-Toplam kalite konusunda düşünceleriniz nelerdir.
28-Polis-halk ilişkileri denilince aklınıza ne geliyor.
29-Stres nedir? Stresle mücadele yöntemleri nelerdir.
30-AB uyum yasaları denilince ne anlıyorsunuz
31-Hangi iletişim yöntemlerinde daha başarılı olduğunuzu düşünüyorsunuz
32-Sizce polis olmanın en zor yanları nelerdir
33-Başarıyı nasıl tanımlar ya da değerlendirirsiniz.
34-Takım ruhundan ne anlıyorsunuz
35-İş hayatında başarılı olmak için neler yapmak gerekir
36-İnternet hakkında ne düşünüyorsunuz
37-Beden dilinin iletişimdeki rolü nedir
38-AB uyum sürecinde polisin rolü ne olmalıdır.

...örnek soruları kısa süre içinde eklemeler yaparak biraz daha yol gösterici hale getirmeyi düşünüyorum.