Enlem Nedir
Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın başlangıç paraleli olan Ekvator’a uzaklığının açısal değeridir.
Q açısı, D noktasının Ekvator’a olan uzaklığının açı cinsinden değeridir ve D noktasının enlem derecesini verir.
Örnek :
Q açısının değeri 45 ise, D noktasının enlem derecesi 45° dir.
Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın başlangıç paraleli olan Ekvator’a uzaklığının açısal değeridir.
Q açısı, D noktasının Ekvator’a olan uzaklığının açı cinsinden değeridir ve D noktasının enlem derecesini verir.
Örnek :
Q açısının değeri 45 ise, D noktasının enlem derecesi 45° dir.
Enlemin etkileri nelerdir
- Dünya’nın dönüş hızı (çizgisel hız) enlemlere bağlı olarak değişir. Kutuplara gidildikçe dönüş hızı azalır.
- Atmosferin kalınlığı enleme göre değişir.
- kutuplara doğru gidildikçe yerçekimi artar.
- Gece-gündüzlerin uzama ve kısalma süreleri enlemlere göre değişir. Kutuplara yakın enlemlerde gündüz ve geceler daha çok uzayıp kısalır. Aynı enlem üzerindeki bütün noktalarda gündüz süreleri her zaman birbirine eşittir.
- Enlemleri aynı olan bütün noktalar Ekvator’a eşit uzalkıltadır.
-Yerleşme özellikleri ve yaşam biçimleri enlemlere göre değişir.
-Sıcaklık, ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe azalır.
-Kuzey Yarımküre’de güneyden, Güney Yarımküre’de ise kuzeyden esen rüzgarlar sıcaklığı artırır.
-Deniz ve okyanusların sıcakluk ve tuzluluğu kutuplara gidildikçe azalır.
-Cisimlerin gölge uzunluğu kutuplara gidildikçe artar.
- Güneş ışınlarının düşme açısı, sıcaklıkler ve iklim özellikleri enlemlere göre değişir. Buna bağlı olarak,
1. Bitki örtüsü
2. Tarım ürünleri
3. Toprak yapısı
4. Hayvan türleri
5. Akarsu rejimleri
6. Buzul alt sınırı ile orman, tarım ve yerleşme üst sınırları enleme göre değişir.
- Dünya’nın dönüş hızı (çizgisel hız) enlemlere bağlı olarak değişir. Kutuplara gidildikçe dönüş hızı azalır.
- Atmosferin kalınlığı enleme göre değişir.
- kutuplara doğru gidildikçe yerçekimi artar.
- Gece-gündüzlerin uzama ve kısalma süreleri enlemlere göre değişir. Kutuplara yakın enlemlerde gündüz ve geceler daha çok uzayıp kısalır. Aynı enlem üzerindeki bütün noktalarda gündüz süreleri her zaman birbirine eşittir.
- Enlemleri aynı olan bütün noktalar Ekvator’a eşit uzalkıltadır.
-Yerleşme özellikleri ve yaşam biçimleri enlemlere göre değişir.
-Sıcaklık, ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe azalır.
-Kuzey Yarımküre’de güneyden, Güney Yarımküre’de ise kuzeyden esen rüzgarlar sıcaklığı artırır.
-Deniz ve okyanusların sıcakluk ve tuzluluğu kutuplara gidildikçe azalır.
-Cisimlerin gölge uzunluğu kutuplara gidildikçe artar.
- Güneş ışınlarının düşme açısı, sıcaklıkler ve iklim özellikleri enlemlere göre değişir. Buna bağlı olarak,
1. Bitki örtüsü
2. Tarım ürünleri
3. Toprak yapısı
4. Hayvan türleri
5. Akarsu rejimleri
6. Buzul alt sınırı ile orman, tarım ve yerleşme üst sınırları enleme göre değişir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder