27 Ağustos 2013 Salı

DÜNYA İZOTERM HARİTALARI



İzoterm Haritası (Özet) : Bir bölgede, eş sıcaklıktaki noktaları birleştiren eğriye izoterm denir. İzotermler yardımıyla çizilen izoterm haritalarından, bir bölgedeki sıcaklık dağılışı hakkında bilgi edinilir. 
Sıcaklık dağılışını daha iyi gösterebilmek için, bu haritalar sıcaklık basamaklarına uygun olarak renklendirilir. Sıcak yerler için kırmızının tonları soğuk yerler için mavinin tonları kullanılır.

İZOTERM HARITASI (DETAY) :

Sıcaklığın Dünya üzerinde dağılışını gösteren haritalara denir. İzotermler aynı sıcaklıktaki noktaların birleştirilmesiyle elde edilir. Bunlara eş sıcaklık eğrileri denir. İzoterm haritaları gerçek izoterm ve indirgenmiş izoterm haritaları olarak iki şekilde çizilir.
--Gerçek izoterm haritaları yeryüzünde ölçülen gerçek sıcaklık değerlerine göre çizilir.
--İndirgenmiş izoterm haritaları, yeryüzündeki yükseltiler yok sayılarak elde edilen değerlerle çizilir. (her yer 0 metre) İndirgenmiş izoterm haritasında yükseltinin etkisi ortadan kaldırılmıştır.
--İzoterm haritaları yeryüzünde sıcaklığın eşit olarak dağılmadığını göstermektedir.

Dünya Yıllık İzoterm Haritası İncelendiğinde Şu Sonuçlar Çıkar;
1. Sıcaklık Ekvator'dan kutuplara doğru azalmaktadır.
2. En yüksek sıcaklıklar dönenceler çevresinde görülür.
3. K.Y.K'de sıcaklık farkları büyüktür(karalar daha fazla)
4. K.Y.K'de sıcaklık daha yüksektir(karalar daha fazla)
İzoterm eğrileri G.Y.K'de paralellere uygunluk gösterir(denizler daha fazla)
5. K.Y.K'de yüksek enlemlerde karaların batı kesimleri doğu kesimlerinden daha sıcaktır(gulfstrem)
6. Termik ekvator daha çok K.Y.K'den geçer. Çünkü kuzeyde karalar,güneyde denizler çoktur. Termik Ekvator en sıcak noktaları birleştiren çizgidir. 

DÜNYA OCAK İZOTERM HARITASI:

1- Dünya'da en soğuk yerler kış mevsiminin yaşandığı K.Y.K'de en sıcak yerler ise yaz mevsiminin yaşandığı G.Y.K'dedir.
2- K.Y.K'de denizler karalardan daha sıcaktır.
3- K.Y.K'de en soğuk bölgeler Sibirya, Kanada ve Granland'ın kuzey tarafıdır. Bu durumun nedenleri karasallık ve enlemdir.
4- İzoterm eğrileri özellikle K.Y.K'da paralellerle uygunluk göstermez. Bunun nedeni karaların fazla yer kaplaması ve okyanus akıntılarının etkisidir. 

DÜNYA TEMMUZ İZOTERM HARITASI:

1- İzotermlerin uzanışı paralellerin uzanışına daha çok uymaktadır. G.Y.K'de bu durum daha belirgindir.
2- Dünya'nın en sıcak yerleri K.Y.K'de 15-40 derce enlemler arasındadır.
3- Termik ekvatorun tamamı K.Y.K'dedir.
4- K.Y.K'de izoterm eğrileri karalar üzerinde kuzeye denizler üzerinde güneye doğru uzanır (kara ve denizlerin farklı ısınması)

YILLIK SICAKLIK FARKLARI:

En sıcak ve en soğuk ayların ortalama sıcaklık dereceleri arasındaki farka, yıllık sıcaklık farkı denir. İzoterm amlitüd haritası,
a)En yüksek sıcaklık farkı, orta kuşak karalarının iç kesimlerinde ve çöllerde görülür.
b)En düşük sıcaklık farkı, Ekvator çevresinde ve Okyanuslarda görülür. 
c)Orta kuşakta karaların batı kıyılarında yıllık fark az, doğu kıyılarında fazladır.

İZOTERM HARITALARININ ÖZELLIKLERI

1. İzotermler aynı sıcaklıktaki noktaların birleştirilmesiyle elde edilir. Bunlara eş sıcaklık eğrileri denir.İzoterm haritaları gerçek izoterm ve indirgenmiş izoterm haritaları olarak iki şekilde çizilir. 
2. Gerçek izoterm haritaları yeryüzünde ölçülen gerçek sıcaklık değerlerine göre çizilir.Engebe ve yükseltinin kısa mesafelerde değiştiği alanlarda gerçek sıcaklık haritaları hazırlamak çok güçtür.Bu yüzden indirgenmiş sıcaklık haritaları hazırlanır. 
3. İzoterm haritaları yeryüzünde sıcaklığın eşit olarak dağılmadığını göstermektedir. 
4. İndirgenmiş izoterm haritaları, yeryüzündeki yükseltiler yok sayılarak elde edilen değerlerle çizilir. (her yer 0 metre) İndirgenmiş izoterm haritasında yükseltinin etkisi ortadan kaldırılmıştır. 
İzoterm (eş sıcaklık) eğrileri karasallığın ve sıcak su akıntılarının etkisiyle enlemlerden sapma gösterir. 
5. İndirgenmiş sıcaklık yeryüzünde sıcaklığın enleme bağlı dağılışını gösteren haritalar çizilirken yükseltinin sıcaklık üzerindeki etkisini ortadan kaldırmak için indirgenmiş sıcaklık değerleri kullanılır. 
6. Bir yerin indirgenmiş sıcaklığını hesaplamak için yükseltiden kaynaklanan sıcaklık farkı hesaplanır.Bu fark o yerin gerçek sıcaklığına eklenir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder